Amanita Pers., Tentamen Dispositionis Methodicae Fungorum 65 (1797).
Amanita muscaria
Amanita è un genere di funghi basidiomiceti della famiglia Amanitaceae.
Descrizione
Sono funghi a struttura eterogenea, in cui cioè è facile separare il cappello dal gambo.
Hanno lamelle libere al gambo, più o meno fitte.
Sono caratterizzati da un velo generale che avvolge completamente il fungo allo stato primordiale, che poi lascia tracce più o meno evidenti alla base del gambo (volva) e sul cappello (verruche).
È anche quasi sempre presente un velo parziale a protezione dell'imenio: l'anello.
Le spore sono ovoidali o ellissoidali, amiloidi e non amiloidi, lisce, bianche in massa (funghi leucosporei), sprovviste di poro germinativo.
Commestibilità
Numerose le specie commestibili, altrettante quelle non eduli ed in alcuni casi mortali.
- Esempi di specie letali: A. phalloides, A. verna ed A. virosa.
- Esempi di specie molto velenose: A. pantherina.
- Esempi di specie velenose: A. muscaria.
- Esempi di specie scadenti: A. citrina
- Esempi di specie sospette: A. junquillea, A. ovoidea.
- Esempi di specie eduli previa cottura: A. rubescens, A. vaginata (con tutte le sue varietà).
- Esempi di specie eduli di ottima qualità: A. caesarea.
Sistematica
Il genere Amanita viene a sua volta suddiviso in due sottogeneri con le relative sezioni.
Sottogenere Amanita
Sezione Amanita
- Amanita agglutinata (Berk. & Curt.) Lloyd
- Amanita albocreata G. F. Atk.
- Amanita altipes Zhu L. Yang, M. Weiss & Oberw.
- Amanita aprica J. Lindgr.& Tulloss
- Amanita armeniaca A. E. Wood
- Amanita aurantiosquamosa Trueblood, O. K. Mill. & Dav. T. Jenkins
- Amanita aurantiovelata Schalkw. & G. M. Jansen
- Amanitopsis albopulverulenta Beeli
- Amanita basiana Tulloss & M. Traverso
- Amanita bingensis (Beeli) R. Heim
- Amanita breckonii Ammirati & Thiers
- Amanita brunneoconulus Bas & Gröger
- Amanita calochroa C. Simmons, T. Henkel & Bas
- Amanita chrysoleuca Pegler
- Amanita concentrica T. Oda, C. Tanaka & Tsuda
- Amanita conicogrisea A. E. Wood
- Amanita crematelloides A. E. Wood
- Amanita crenulata Peck
- Amanita cystidiosa O. K. Mill. & Lodge
- Amanita diemii Singer
- Amanita elata (Massee) Corner & Bas
- Amanita eliae Quél.
- Amanita farinosa Schwein.
- Amanita fibrillopes O. K. Mill.
- Amanita friabilis (Karst.) Bas
- Amanita frostiana (Peck) Sacc.
- Amanita frostiana var. pallidipes Peck
- Amanita gemmata (Fr.) Bertillon in Dechambre
- Amanita gemmata f. amici (Gillet) E. J. Gilbert
- Amanita gioiosa Curreli ex Curreli
- Amanita grauiana Garrido
- Amanita guzmanii Cifuentes, Villegas & Santiago
- Amanita heterochroma Curreli
- Amanita hyperborea (Karst.) Fayod
- Amanita ibotengutake T. Oda, C. Tanaka & Tsuda
- Amanita kwangsiensis Y. C. Wang
- Amanita lanivolva Bas
- Amanita levistriata Dav. T. Jenkins
- Amanita melleiceps Hongo (t.b.d.)
- Amanita merxmuelleri Bresinsky & Garrido
- Amanita microspora O. K. Mill.
- Amanita mira Corner & Bas
|
- Amanita monticulosa (Berk. & Curt.) Sacc.
- Amanita morenoi Raithelh.
- Amanita multisquamosa Peck
- Amanita muscaria (L.:Fr.) Lam.
- Amanita nehuta G. S. Ridl.
- Amanita nigrescens G. Stev.
- Amanita obsita Corner & Bas
- Amanita orientigemmata Zhu L. Yang & Yoshim. Doi
- Amanita pantherina (DC.:Fr.) Krombh.
- Amanita parcivolvata (Peck) E. J. Gilbert
- Amanita parvipantherina Zhu L. Yang, M. Weiss & Oberw.
- Amanita pseudogemmata Hongo
- Amanita pulverotecta Bas
- Amanita regalis (Fr.) Michael = A. muscaria var. regalis
- Amanita rhodophylla Beeli
- Amanita roseitincta (Murrill) Murrill
- Amanita roseophylla Dav. T. Jenkins
- Amanita rubrovolvata S. Imai
- Amanita rufoferruginea Hongo
- Amanita russuloides (Peck) Sacc.
- Amanita siamensis R. Sanmee, Zhu L. Yang, P. Lumyong & S. Lumyong
- Amanita silvatica Guzmán
- Amanita sinensis Zhu L. Yang
- Amanita stranella E. J. Gilbert & Snell
- Amanita striatuloides A. E. Wood
- Amanita subfrostiana Zhu L. Yang
- Amanita subglobosa Zhu L. Yang
- Amanita subrecutita (Murrill) Murrill
- Amanita subvaginata (Cleland & Cheel) E. J. Gilbert
- Amanita sychnopyramis Corner & Bas (incomplete)
- Amanita taiepa G. S. Ridl.
- Amanita toxica Lazo nom. inval.
- Amanita umbrinella E. J. Gilbert & Cleland
- Amanita umbrinelloides A. E. Wood
- Amanita umbrinodisca (Murrill) Murrill
- Amanita ushuaiensis(Raithelh.) Raithelh.
- Amanita velatipes G. F. Atk.
- Amanita wellsii (Murrill) Murrill
- Amanita xanthocephala (Berk.) D. A. Reid & Hilton
- Amanita xerocybe Bas
- Amanita xylinivolva Tulloss, Ovrebo & Halling
|
Sezione Vaginatae
- Amanita albovolvata A. E. Wood
- Amanita angustilamellata (Höhn.) Boedijn
- Amanita annulatovaginata Beeli
- Amanita annulatovaginata var. citrina Beeli
- Amanita antillana R. W. G. Dennis
- Amanita aporema Boedijn
- Amanita arctica Bas, Knudsen & Borgen
- Amanita argentea Huijsman
- Amanita arkansana Rosen
- Amanita atrofusca Zhu L. Yang
- Amanita aurea (Beeli) E.- J. Gilbert
- Amanita banningiana Tulloss nom. prov.
- Amanita basii Guzmán & Ramírez-Guillén
- Amanita beckeri Huijsman
- Amanita biovigera Singer
- Amanita bresadolana Neville & Poumarat
- Amanita brunneofuliginea Zhu L. Yang
- Amanita caesarea (Scop.:Fr.) Pers.
- Amanita caesareoides Lyu. N. Vassilieva
- Amanita calopus Beeli
- Amanita calyptrata var. albescens Peck
- Amanita calyptratoides Peck
- Amanita castaneogrisea Contu nom. inval.
- Amanita ceciliae (Berk. & Broome) Bas
- Amanita chepangiana Tulloss & Bhandary
- Amanita cinctipes Corner & Bas
- Amanita cinereoannulosa Cleland
- Amanita cinnamomescens Tulloss, S. H. Iqbal, & A. N. Khalid
- Amanita cistetorum Contu & Pacioni
- Amanita coacta Bas
- Amanita cokeriana Singer
- Amanita colombiana Tulloss, Ovrebo & Halling
- Amanita constricta Ammirati & Thiers
- Amanita craseoderma Bas
- Amanita crebresulcata Bas
- Amanita crocea (Quél. in Bourd.) Singer ex Singer
- Amanita dryophila Consiglio & Contu
- Amanita dunicola Guzmán
- Amanita egregia D. A. Reid
- Amanita elegans Beeli
- Amanita esculenta Hongo & I. Matsuda
- Amanita flammeola Pegler & Piearce
- Amanita flavescens (E. J. Gilbert & S. Lund.) Contu
- Amanita floridana (Murrill) Dav. T. Jenkins ex Tulloss
- Amanita fuligineodisca Tulloss, Ovrebo & Halling
- Amanita fuscostriata Pegler
- Amanita fulva (Schaeff.) Fr.
- Amanita garabitoana Tulloss, Halling & G. M. Muell.
- Amanita griseofolia Zhu L. Yang
- Amanita groenlandica Bas ex Knudsen & Borgen
- Amanita hamadae Nagas. & Hongo
- Amanita hemibapha (Berk. & Broome) Sacc.
- Amanita hemibapha var. ochracea Zhu L. Yang
- Amanita huijsmanii F. Massart & Rouzeau
- Amanita humboldtii Singer
- Amanita hunanensis Y. B. Peng & L. H. Liu
- Amanita illudens Sacc.
- Amanita imazekii T. Oda, C. Tanaka & Tsuda
- Amanita incarnatifolia Zhu L. Yang
- Amanita infusca E. J. Gilbert
- Amanita islandica Melot
- Amanita jacksonii Pomerleau
- Amanita javanica (Corner & Bas ) T. Oda, C. Tanaka & Tsuda
- Amanita lactea Malenç., Romagn. & D. A. Reid
- Amanita lanei (Murrill) Sacc. & Trotter
- Amanita laurae Guzmán & Ramírez-Guillén
- Amanita lignitincta Zhu L. Yang
- Amanita lividopallescens (Secr. ex Gillet) Boud.
- Amanita liquii Zhu L. Yang, M. Weiss & Oberw.
|
- Amanita longistriata (S. Imai) E. J. Gilbert
- Amanita loosii Beeli
- Amanita luteoflava Beeli
- Amanita luteovergens Coccia & Migl.
- Amanita mafingensis Härk. & Saarim. in Härk., Saarim. & Mwasumbi
- Amanita magnivolvata Aalton
- Amanita mairei Foley
- Amanita malleata (Piane ex Bon) Contu
- Amanita masasiensis Härk. & Saarim. in Härk., Saarim. & Mwasumbi
- Amanita mortenii Knudsen & Borgen
- Amanita murinoflammeum Tulloss, A. M. Young & A. E. Wood
- Amanita murrilliana Singer
- Amanita nivalis Greville
- Amanita oblongispora Contu ex Tulloss & Contu
- Amanita ochraceomaculata Neville, Poumarat & Fraiture
- Amanita ochraceopallida Contu
- Amanita olivaceogrisea Kalamees
- Amanita orientifulva Zhu L. Yang, M. Weiss & Oberw.
- Amanita ovalispora Boedijn
- Amanita pachycolea Stuntz in Thiers & Ammirati
- Amanita pachysperma G. F. Atk.
- Amanita pachyvolvata (Bon) Krieglst.
- Amanita pakistanica Tulloss, S. H. Iqbal & A. N. Khalid
- Amanita pallidobrunnea A. E. Wood
- Amanita pallidocarnea (Höhn.) Boedijn
- Amanita pallidochracea A. E. Wood
- Amanita pallidofumosa A. E. Wood
- Amanita pekeoides G. S. Ridl.
- Amanita populiphila Tulloss & E. Moses
- Amanita princeps Corner & Bas
- Amanita protecta Tulloss & G. Wright
- Amanita pseudospreta Raithelh.
- Amanita pseudovaginata Hongo
- Amanita pudibunda R. Heim ex R. Heim
- Amanita pudica (Beeli) E. J. Gilbert
- Amanita punctata (Cleland & Cheel) D. A. Reid
- Amanita ristichii Tulloss
- Amanita robusta Beeli
- Amanita romagnesiana Tulloss
- Amanita roseolamellata A. E. Wood
- Amanita rubromarginata Har. Takahashi
- Amanita sampajensis A. V. Sathe & S. M. Kulk.
- Amanita similis Boedijn
- Amanita sinicoflava Tulloss
- Amanita sordidobubalina A. E. Wood
- Amanita sororcula Tulloss, Ovrebo & Halling
- Amanita spreta (Peck) Sacc.
- Amanita spretella (Murrill) Murrill
- Amanita strobilaceovolvata Beeli
- Amanita submembranacea (Bon) Gröger
- Amanita subnudipes (Romagn.) Tulloss
- Amanita subvirginiana (Murrill) Murrill
- Amanita supravolvata Lanne
- Amanita tainaomby Heim
- Amanita tanzanica Härk. & Saarim. in Härk., Saarim. & Mwasumbi
- Amanita tomentosivolva Zhu L. Yang
- Amanita tuza Guzmán
- Amanita umbrinolutea (Secr. ex Gillet) Bataille
- Amanita umbrinolutea var. flaccida D. A. Reid
- Amanita vaginata (Bull.:Fr.) Vitt.
- Amanita vaginata var. alba Gillet
- Amanita velosa (Peck) Lloyd
- Amanita verrucosivolva Zhu L. Yang
- Amanita violettae Tulloss
- Amanita virginiana (Murrill) Murrill
- Amanita yema Guzmán & Ramírez-Guillén
- Amanita yuaniana Zhu L. Yang
- Amanita yucatanensis Guzmán
- Amanita zambiana Pegler & Piearce
|
Sottogenere Lepidella
Sezione Lepidella
Sezione Amidella
- Amanita avellaneosquamosa (S. Imai) S. Imai
- Amanita clarisquamosa (S. Imai) S. Imai in E. J. Gilbert
- Amanita curta (Cooke & Massee) E. J. Gilbert
- Amanita curtipes E. J. Gilbert
- Amanita duplex Corner & Bas
- Amanita fallax Tulloss & G. Wright
- Amanita floccosolivida Beeli
- Amanita fulvopulverulenta Beeli
- Amanita fulvosquamulosa Beeli
- Amanita goossensiae Beeli
- Amanita grisea Massee & Rodway
- Amanita irreperta E. J. Gilbert
|
- Amanita lepiotoides Barla
- Amanita neoovoidea Hongo
- Amanita olivacea Beeli
- Amanita ovoidea (Bull.:Fr.) Link
- Amanita pallidogrisea A. E. Wood
- Amanita peckiana Kauffman in Peck
- Amanita ponderosa Malenç. & R. Heim in Malenç.
- Amanita proxima Dumée
- Amanita strophiolata Beeli
- Amanita subviscosa Beeli
- Amanita valens (E. J. Gilbert) Bertault
- Amanita volvata (Peck) Lloyd
|
Sezione Phalloideae
- Amanita alauda Corner & Bas
- Amanita alliodora Pat.
- Amanita arocheae Tulloss, Ovrebo & Halling
- Amanita aurantiobrunnea C. Simmons, T. Henkel & Bas
- Amanita aureomonile Tulloss & A. E. Franco
- Amanita austroolivacea Raithelh.
- Amanita austrophalloides A. E. Wood
- Amanita bisporigera G. F. Atk.
- Amanita dunensis R. Heim ex Bon & Andary
- Amanita eburnea Tulloss
- Amanita elephas Corner & Bas
- Amanita elliptosperma G. F. Atk.
- Amanita eucalypti O. K. Mill.
- Amanita exitialis Zhu L. Yang & T. H. Li
- Amanita fuliginea Hongo
- Amanita gayana (Mont.) Mont. in Gay
- Amanita griseoturcosa T. Oda, C. Tanaka & Tsuda
- Amanita gwyniana Coker
- Amanita herrerae Aroche
- Amanita hygroscopica Coker [N. Amer. Phal. key]
- Amanita longitibiale Tulloss, Perez-Silva & T. Herrera
- Amanita magnivelaris Peck
- Amanita manginiana Har. & Pat.
|
- Amanita manginiana sensu W. F. Chiu
- Amanita marmorata Cleland & E. J. Gilbert
- Amanita modesta Corner & Bas
- Amanita murina Sacc.
- Amanita murinacea Pat.
- Amanita murinaster A. E. Wood
- Amanita oberwinklerana Zhu L. Yang & Yoshim. Doi
- Amanita ocreata Peck [N. Amer. Phal. key]
- Amanita parviformis (Murrill) Murrill
- Amanita peltigera D.A. Reid
- Amanita phalloides (Fr.:Fr.) Link
- Amanita privigna Corner & Bas
- Amanita pseudoporphyria Hongo
- Amanita pseudoverna (Murrill) Murrill
- Amanita suballiacea (Murrill) Murrill
- Amanita subjunquillea S. Imai (incomplete)
- Amanita subjunquillea var. alba Zhu L. Yang
- Amanita thejoleuca Pat.
- Amanita tijbodensis Boedijn
- Amanita verna (Bull.:Fr.) Lam.
- Amanita verniformis (Murrill) Murrill
- Amanita virosa (Fr.) Bertillon in DeChambre
- Amanita virosiformis (Murrill) Murrill
|
Sezione Validae
- Amanita aestivalis Singer ex Singer
- Amanita asteropus Sabo ex Romagn.
- Amanita australis G. Stev.
- Amanita basiorubra O. K. Mill.
- Amanita bharatensis A. V. Sathe & Jeys. Daniel
- Amanita brunneibulbosa O. K. Mill.
- Amanita brunneolocularis Tulloss, Ovrebo & Halling
- Amanita brunnescens G. F. Atk.
- Amanita bulbosa (Schaeff.) Lam. var. bulbosa
- Amanita campinaranae Bas
- Amanita citrina var. grisea (Hongo) Hongo
- Amanita citrina f. lavendula (Coker) Veselý
- Amanita cyanopus C. Simmons, T. Henkel & Bas
- Amanita demissa Corner & Bas
- Amanita echinulata Beeli
- Amanita elongata Peck
- Amanita erythrocephala Neville, Poumarat & Aste
- Amanita excelsa (Fr.:Fr.) Bertillon in Dechambre
- Amanita flavella E. J. Gilbert & Cleland
- Amanita flavipes S. Imai
- Amanita flavivolva Murrill
- Amanita flavoconia G. F. Atk. var. flavoconia
- Amanita flavorubens (Berk. & Mont.) Sacc.
- Amanita franchetii (Boud.) Fayod
- Amanita fraterna (Murrill) Murrill
- Amanita fritillaria (Berk.) Sacc.
- Amanita fuliginosa Beeli
- Amanita fuscobrunnea A. E. Wood
- Amanita fuscosquamosa A. E. Wood
- Amanita grisella E. J. Gilbert & Cleland
- Amanita griselloides D. A. Reid
- Amanita ingwa Grgur.
- Amanita innatifibrilla Zhu L. Yang
- Amanita kalamundi O. K. Mill.
- Amanita innatifibrilla Zhu L. Yang
|
- Amanita kalamundi O. K. Mill.
- Amanita karea G. S. Ridl.
- Amanita luteofusca Cleland & E. J. Gilbert
- Amanita maculans (Murrill) Murrill
- Amanita media Dav. T. Jenkins
- Amanita morrisii Peck
- Amanita neglecta Boedijn
- Amanita neoneglecta Tulloss
- Amanita nothofagi G. Stev.
- Amanita novinupta Tulloss & J. Lindgr.
- Amanita orsonii A. Kumar & T. N. Lakh.
- Amanita pausiaca Corner & Bas
- Amanita perphaea C. Simmons, T. Henkel & Bas
- Amanita picea Tulloss, Ovrebo & Halling
- Amanita pilosella Corner & Bas
- Amanita porphyria Alb. & Schwein.: Fr.
- Amanita radiata Dav. T. Jenkins
- Amanita rubescens Pers.:Fr.
- Amanita salmonescens Tulloss
- Amanita sepiacea S. Imai
- Amanita sinocitrina Zhu L. Yang, Z. H. Chen & Z. G. Zhang
- Amanita solaniolens H. L. Stewart & Grund
- Amanita squamosa (Massee) Corner & Bas
- Amanita sordidogrisea A. E. Wood
- Amanita strobilaceoides A. E. Wood
- Amanita subcitriniceps (Murrill) Murrill
- Amanita submaculata Peck
- Amanita subphalloides (Murrill) Murrill
- Amanita tristis Corner & Bas
- Amanita variabilis E. J. Gilbert & Cleland
- Amanita virella E. J. Gilbert ex Singer
- Amanita walpolei O. K. Mill.
- Amanita xanthella Corner & Bas
- Amanita xanthomargaros Corner & Bas
|
Specie principali
La specie tipo per il genere è l'Amanita muscaria (L.) Lam. (1783).
Alcune specie appartenenti al genere sono:
= commestibile, = commestibile con cautela, = velenoso, = mortale
Galleria
Altri progetti
Collegamenti esterni