Człowiek
Z Wikipedia
Człowiek | |
Okres istnienia: 2.5–0 mln lat temu | |
Ilustracja mężczyzny i kobiety Homo sapiens sapiens z zasobów misji Pioneer 10 oraz Pioneer 11 | |
Systematyka | |
Domena | eukarioty |
Królestwo | zwierzęta |
Podkrólestwo | tkankowce |
Nadtyp | wtórouste |
Typ | strunowce |
Podtyp | kręgowce |
Infratyp | żuchwowce |
Nadgromada | czworonogie |
Gromada | ssaki |
Podgromada | ssaki właściwe |
Szczep | łożyskowce |
Nadrząd | Euarchonta |
Rząd | naczelne |
Podrząd | Haplorrhini |
Infrarząd | antropoidy |
Parvordo | małpy wąskonose |
Nadrodzina | małpy człekokształtne |
Rodzina | człowiekowate |
Podrodzina | Homininae |
Plemię | Hominini |
Podplemię | Hominina |
Rodzaj | człowiek |
Nazwa systematyczna | |
Homo | |
Linnaeus, 1758 | |
Systematyka w Wikispecies |
Człowiek (łac. Homo) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae).
Współcześnie występuje tylko jeden gatunek z tego rodzaju: człowiek rozumny (Homo sapiens).
Jeśli uzna się neandertalczyka (Homo sapiens neanderthalensis syn. H. neanderthalensis) za podgatunek człowieka rozumnego to obecnie występującą populację ludzi zalicza się do podgatunku człowiek współczesny (Homo sapiens sapiens). W 2003 roku na indonezyjskiej wyspie Flores odnaleziono kości nieznanego dotąd gatunku człowieka kopalnego, którego nazwano Homo floresiensis[1].
Spis treści |
Cechy
Jedną z cech odróżniających niektórych ludzi z tego rodzaju od innych zwierząt jest wrodzona zdolność do opanowania umiejętności przekazywania informacji za pomocą artykułowanych dźwięków i pisma, emocji i potrzeb wyższych również za pomocą muzyki instrumentalnej, śpiewu, tańca. Człowiek jest jedynym rodzajem na Ziemi, który dzięki przekazowi informacji pozagenetycznej wytworzył kulturę, a poprzez nią sztuczne środowisko, w którym żyje. Jest gatunkiem, który w najbardziej zaawansowany sposób potrafi zmieniać środowisko życia dla własnych potrzeb (antropopresja). Według współczesnej antropologii głównym czynnikiem pozwalającym człowiekowi na tworzenie świata kultury była i jest, o wiele bardziej niż u innych gatunków pofałdowana, kora mózgowa.
U osobników rodzaju Homo występuje (jak u większości ssaków) dymorfizm płciowy, przejawiający się m.in. tym, iż samce mają statystycznie większą masę ciała oraz wzrost od samic.U ludzi występują relacje zarówno monogamiczne jak i poligamiczne (tak poligynicznej jak i poliandrycznej). Na kształt tych relacji wpływa lokalna kultura społeczna. Współcześnie przeważają relacje monogamiczne, mniej liczne są relacje poligyniczne, najmniej liczne – poliandryczne.
Do szczególnych[potrzebne źródło] cech anatomicznych (występują u innych zwierząt) ludzi należy postawa wyprostowana i ograniczone owłosienie ciała, a także czerwień wargowa.
Systematyka
Systematyka rodzaju Homo jest dotąd nie ustalona, wiadomo jedynie, że w przeszłości występowało kilka gatunków, jednak co do ich ilości i stopnia ich pokrewieństwa nadal trwają spory.
Oto przedstawiciele:
Nazwa | Szacowany okres występowania | Obszar występowania | Uwagi |
---|---|---|---|
†Homo habilis | 2,5–1,5 (lub do 1) mln lat temu | jez. Turkana, Kenia, Etiopia | uznano go za twórcę narzędzi kamiennych |
†Homo rudolfensis | 2,4-1,8 mln lat temu | jez. Turkana, Kenia | |
†Homo georgicus | 1,8–1,6 mln lat temu | Gruzja | |
†Homo ergaster | 1,9–1,7 (lub do 1,25) mln lat temu | Afryka wschodnia i południowa | |
†Homo erectus | 2 (lub 1,25)–0,3 mln lat temu | Afryka, Azja, Europa | potrafił wzniecać ogień; żył w społecznościach |
†Homo cepranensis | 800-900tys lat temu | Włochy | znany z jednego znaleziska datowanego na 900-800 tys. lat |
†Homo antecessor | 800–350 tys. lat temu | Hiszpania | |
†Homo heidelbergensis | 600–250 tys. lat temu | Europa, Afryka, Chiny | |
†Homo neanderthalensis | 230–30 tys. lat temu | Europa, zachodnia Azja | |
†Homo rhodesiensis | 300–120 tys. lat temu | Zambia | |
Homo sapiens sapiens | od 250 tys. – nadal | cały świat | |
†Homo sapiens idaltu | 160 tys. lat temu | Etiopia | |
†Homo floresiensis | 100-12 tys. lat temu | Indonezja |
Liczby
Obecnie Ziemię zamieszkuje ponad 6 mld ludzi, całkowitą liczbę dotychczas żyjących od roku 40.000 p.n.e. do dziś szacuje się na 60 miliardów[2].
Zobacz też
- anatomia człowieka
- antropocentryzm
- antropogeneza
- antropologia
- antropomorfizm
- prawa człowieka
- zasada antropiczna
- człowieczeństwo
Linki zewnętrzne
Definicja słownikowa w Wikisłowniku
Cytaty w Wikicytatach
- aktualne drzewo genealogiczne Homo sapiens w artykule Hominid orator ("Wprost")
- artykuł o wczesnych migracjach hominidów – Ucieczka z Afryki ("Wprost")
|
Przypisy
- ↑ Anthropologist Confirms 'Hobbit' Indeed A Separate Species (ang.). 29 stycznia 2007. [dostęp 8 grudnia 2009].
- ↑ Focus (magazyn popularnonaukowy), maj 2009, str.67.