Policja
Z Wikipedia
Ten artykuł przedstawia sytuację tylko z polskiej perspektywy. Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić. |
Policja – umundurowana i uzbrojona formacja przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Do jej głównych zadań należy pilnowanie przestrzegania prawa i ściganie przestępców, jak również zapewnienie ochrony i pomocy w sytuacjach kryzysowych zarówno wobec ludzi jak i mienia. Jeżeli jest to konieczne, policja nadzoruje na poziomie operacyjnym także wszelkie służby ratownicze.
Policja jest fundamentem stabilnego i bezpiecznego państwa, jednak czasami bywa również skutecznym narzędziem w rękach władzy, stosowanym do narzucania społeczeństwu swej woli i tłumienia protestów.
Utrzymywanie policji może być zastrzeżone wyłącznie dla państwa, jak obecnie w Polsce, może jednak należeć również do jednostek samorządu terytorialnego, jak w Wielkiej Brytanii i w USA.
W Polsce policja liczy około 100 tysięcy osób, z czego 58% służy (funkcjonariusze) i pracuje (pracownicy cywilni) w pionie prewencji, 34% w kryminalnym, a pozostałe 8% w działach pomocniczych. Wiekowo wśród polskich funkcjonariuszy przeważa grupa 30-40-latków (44%), dalej plasują się 40-50-latkowie (25%) i 25-30-latkowie (21%), policjanci w wieku poniżej 25 i powyżej 50 lat stanowią 5% stanu. Większość policjantów ma wykształcenie średnie (72%), wyższe ma 27%, a podstawowe i zawodowe jedynie 1%.
Spis treści |
Historia Policji
Wyraz "policja" pochodzi od greckiego słowa "politeia" i łacińskiego "politia". W świecie nowożytnym pojawia się około roku 1500 w Francji jako "police".
W wieku XVI i XVII nazywano policją całą wewnętrzną administrację poza sądownictwem, wojskowością i skarbowością (państwo policyjne). Pozostałością tego tak szerokiego ujęcia zakresu pojęcia "policja" było używanie jeszcze w okresie międzywojennym całego szeregu prawnych instytucji administracyjnych, mających na celu zapewnienie społeczeństwu bezpieczeństwa w rozmaitych dziedzinach. Za przykład można podać nazwy różnorakich instytucji, np. "Policja lekarska", "Policja sanitarna", górnicza, leśna, pocztowa et cetera (dzisiaj używa się określeń takich jak "inspekcja", "straż" itp.)
Policja w Polsce
Ten artykuł jest częścią serii Polityka III RP |
Prawo |
---|
Konstytucja Polskie prawo |
Władza wykonawcza |
Prezydent Prezes Rady Ministrów Rada Ministrów |
Władza ustawodawcza |
Sejm Senat Zgromadzenie Narodowe |
Władza sądownicza |
Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu Naczelny Sąd Administracyjny |
Samorząd terytorialny |
Samorząd w Polsce Samorząd gminny Samorząd powiatowy Samorząd województwa |
Kluby parlamentarne |
PO PiS Lewica PSL |
Wybory |
Wybory w Polsce (od 1989): prezydenckie: |
Organizacja Policji
Policja składa się z następujących służb:
- kryminalnej
- prewencyjnej (w tym oddziałów prewencji i pododdziałów antyterrorystycznych)
- wspomagającej
- lotnictwa policji
- śledczej
- wodnej
- Wyższej Szkoły Policji, ośrodków szkolenia i szkół policyjnych
- do spraw z walką z przestępczością gospodarczą
W skład Policji wchodzi też policja sądowa.
Zadania Policji
- ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami godzącymi w te dobra;
- ochrona bezpieczeństwa i porządku, zapewnienie spokoju w miejscach publicznych, w transporcie i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach;
- wykrywanie i ściganie sprawców przestępstw i wykroczeń
- działania profilaktyczne (prewencyjne) w celu ograniczenia popełniania przestępstw i wykroczeń a także wszelkim zachowaniom kryminogennym, współpraca w tym zakresie z innymi podmiotami;
- kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych obowiązujących w miejscach publicznych, a także związanych z działalnością publiczną;
- zarządzanie informacją kryminalną, prowadzenie baz danym Systemu Informacyjnego Schengen SIS, DNA;
- współpraca z policjami innych państw, realizacja zadań wynikających z podpisanych umów międzynarodowych i odrębnych przepisów;
- nadzór nad strażami gminnymi/miejskimi oraz nad innymi specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami
Uprawnienia Policji
W ramach wykonywania swoich ustawowych obowiązków Policja wykonuje czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe.
Wykonując wymienione czynności policjanci mają prawo do:
- legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości (z uzasadnieniem);
- zatrzymywania osób na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw;
- zatrzymywania osób pozbawionych wolności, które korzystając z przepustki nie powróciły w wyznaczonym terminie do Zakładu Karnego lub Aresztu Śledczego;
- zatrzymywania osób stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego i mienia;
- pobierania od osób wymazu ze śluzówki policzków celu identyfikacji osób o nieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość, jeżeli ustalenie tożsamości w inny sposób nie jest możliwe, pobierania materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości;
- przeszukiwania osób i pomieszczeń na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw;
- dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania ładunku w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego, w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary;
- obserwowania i rejestrowania obrazu zdarzeń w miejscach publicznych, a w określonych przypadkach, także i dźwięku,
- kontrolowanie rodzaju używanego paliwa przez pobranie próbek paliwa ze zbiornika pojazdu;
- żądania pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej, oraz zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek gospodarczych i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa.
Środki przymusu bezpośredniego stosowane przez policję
- kajdanki i prowadnice
- pałka policyjna
- kaftan bezpieczeństwa
- gaz drażniący
- siła fizyczna
- pasy i siatki obezwładniające
- pies i koń służbowy
- wodne środki obezwładniające
- kolczatka drogowa
- pociski niepenetracyjne miotane z broni palnej
- broń palna
- Pistolety:
- Walther P99 (produkowany w Polsce w Fabryce Broni Łucznik na licencji)
- Glock-17
- Glock-19
- Glock-26
- P-83 Wanad
- P-64
- CZ-75 (limitowane użycie)
- Gward (praktycznie wycofany)
- Taurus PT99 (praktycznie wycofany)
- Pistolety maszynowe
- PM-84 Glauberyt
- PM-98 Glauberyt
- H&K MP5 (limitowane użycie)
- H&K UMP (wariant 9mm, limitowane użycie)
- IMI Uzi (limitowane użycie)
- FN P-90 (limitowane użycie)
- PM-63 RAK (praktycznie wycofany)
- Karabinki automatyczne
- AKMS
- H&K G-36 (limitowane użycie)
- HK-416 (limitowane użycie w oddziałach antyterrorystycznych)
- HK-417 (limitowane użycie w oddziałach antyterrorystycznych)
- Karabiny wyborowe
- Granatniki
- Strzelby
- Mossberg 590
- Remington 870 MCS
- Hatsan
- Benelli M3 (limitowane użycie)
- Pistolety:
Podstawę prawną użycia środków przymusu bezpośredniego stanowią przepisy ustawy o Policji, do której aktami wykonawczymi są:
1. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego z 17 września 1990 r. (Dz. U. z 1990 r. Nr 70, poz. 410 z późniejszymi zmianami)[1],
2. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez policjantów z 21 maja 1996 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 63, poz. 296 z późniejszymi zmianami)[2],
3. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad i warunków użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych RP w razie zagrożenia bezpieczeństwa lub niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego oraz zasad użycia broni palnej przez te jednostki z 5 maja 1996 r. (Dz. U. z 1996 r. Nr 63, poz. 297)[3].
Jednostki organizacyjne
- Komenda Główna Policji
- Centralne Biuro Śledcze
- Samodzielny Pododdział Antyterrorystyczny Policji
- Oddziały Prewencji Policji
- Grupa Realizacyjna
Lista zawodów
- Policjant służby kryminalnej
- Policjant służby prewencji
- Policjant służby wspomagającej
Przypisy
Zobacz też
- Policja Państwowa
- Granatowa policja
- Milicja Obywatelska
- Straż miejska
- Żandarmeria Wojskowa
- Służby specjalne
- Stopień policyjny
- Radiowóz
- Popieraj swoją policję
- HWDP
Linki zewnętrzne
|
|